Części motocyklowe
Yamaha YZF-R1 1000

Geneza

Mało kto pamięta, że model YZF-R1 nie był pierwszym orężem Yamahy na ścieżce wojny z legendarną Hondą CBR 900 RR Fireblade. Dwa lata przed wprowadzeniem do sprzedaży R1 w ofercie japońskiego producenta pojawił się YZF 1000 Thunderace, który zarówno mocą jak i pojemnością skokową silnika przewyższał największego rywala.

Niestety był od niego również o wiele masywniejszy, co niekorzystnie wpływało na osiągi i w końcowym rozrachunku czyniło Thunderace'a słabszym od Fireblade'a. Mimo sromotnej porażki marketingowej i niezwykle małej popularności modelu wśród motocyklistów, YZF 1000 było bardzo istotnym jednośladem w historii Yamahy. Bazowano na nim przy projektowaniu konstrukcji bezkompromisowego YZF-R1, co wraz z ogromnym doświadczeniem w sportach motorowych i równie dużym zapleczem technologicznym stworzyło jeden z najlepszych motocykli sportowych wszech czasów.

Premiera

Yamaha YZF-R1 to bezdyskusyjnie motocyklowa legenda, która pod koniec lat 90' ubiegłego wieku stworzyła nowy obraz idealnego motocykla sportowego. Gdy w 1997 roku zaprezentowano ją na międzynarodowych targach motoryzacyjnych w Mediolanie było jasne, że ten model osiągnie niebywały sukces. W dniu pojawienia się w salonach Yamahy była najmocniejszym, najszybszym i najlżejszym jednośladem z królewskiej klasy pojemnościowej. Tym samym wbiła ostatni gwóźdź do trumny Fireblade'a i przez następne lata królowała w segmencie SuperSport.

Co prawda, rok po jej premierze Suzuki wprowadziło do swojej gamy model GSX 1300 R Hayabusa, który odebrał YZF-R1 tytuł najszybszego motocykla z produkcji wielkoseryjnej. Jednakże była to już o wiele wyższa klasa pojemnościowa i nikt nie traktował Hayabusy jako rywala dla przełomowej maszyny z Hamamatsu, niemniej jednak blask Yamahy został nieco przyćmiony.

Czterokomorowe serce

Jednostka napędowa zastosowana w YZF-R1 wywodzi się w prostej linii z YZF 1000 Thuderace, jednakże została mocno zmodyfikowana. Trzeba pamiętać, że w tym przypadku mamy do czynienia z silnikiem z gamy Genesis, czyli jednostek o największym stopniu zaawansowania technicznego, które garściami czerpią z rozwiązań stosowanych w sporcie motorowym. I tak, na pokładzie R1 znajdziemy m.in. dwudziestozaworową głowicę (po raz pierwszy zastosowaną w modelu GTS 1000), tuleje cylindrowe i pierścienie tłokowe pokryte ceramiczną powłoką w technologii Rapid Plating (zmniejszającą tarcie, wspomagającą chłodzenie jednostki i ograniczającą zużycie oleju) oraz nowoczesną ramę typu Diamond odlewaną w technologii wysokociśnieniowej. Dzięki wielu zmianom waga silnika, w stosunku od bazowej konstrukcji, zmniejszyła się o aż 10 kilogramów, co przełożyło się na niebywale niską masę własną motocykla, wynoszącą jedyne 177 kilogramów.

W późnych latach 90' osiągi silnika wzbudzały spore poruszenie. Moc maksymalna jednostki została podniesiona do imponujących 150 KM, a moment obrotowy poszybował do poziomu 108 Nm. Dzięki temu pierwszą "setkę" Yamaha osiągała w niecałe 3 sekundy, a prędkość maksymalna wynosiła aż 299 km/h. Tą niewyobrażalną wartość przebiła dopiero Hayabusa, która w 1999 roku oferowała niewiele więcej, bo 301 km/h.

W kolejnych latach osiągi systematycznie rosły (wprowadzono system doładowania dynamicznego), a masa malała, ale prawdziwy przełom nastąpił dopiero w 2009 roku wraz z wprowadzeniem nowej jednostki napędowej. Nowoczesny silnik (tzw. "Wielki Wybuch") pochodził z wyczynowej Yamahy YZF-M1, startującej m.in. w Moto GP. Przez wał korbowy o 90-stopniowym kącie rozwarcia czopów zapewniał liniowy przebieg mocy i niemal całkowicie eliminował momenty bezwładności w silniku.

Innymi, równie ważnymi momentami w historii modelu YZF-R1 były: zmiana klasycznych gaźników na elektroniczny system wtrysku paliwa w 2002 roku, pojawienie się ramy Deltabox V w 2004 roku, redukcja zaworów w głowicy (z 20 na 16) w 2007 roku, a także wiele innych, jak: wprowadzenie sprzęgła antyhoppingowego, kutych tłoków, tytanowego układu wydechowego, sześciotłoczkowych zacisków hamulcowych etc. etc.

Bezwzględny zawodnik

Układ hamulcowy i zawieszenie od samego początku były bardzo mocnymi stronami YZF-R1. Już pierwsza generacja oferowała pełny zakres regulacji widelca typu Upside-down i pojedynczego elementu resorująco-tłumiącego opartego na wahaczu wleczonym. Trzy hamulce tarczowe współpracowały z cztero- i jednotłoczkowymi zaciskami hydraulicznymi, a sam układ nierzadko korzystał z dobrodziejstw oferty lidera w tej branży - Brembo. Takie zestawienie wyśmienicie sprawdzało się na torze i szybkich przejazdach po górskich serpentynach, stawiając Yamahę w pozycji lidera w swojej klasie.

Jednakże surowy charakter R1 miał też swoje słabe strony, które mimo, że czyniły go najlepszym motocyklem sportowym, sprawiały również, że był mało uniwersalnym jednośladem. Mocno pochylona i wymuszona pozycja za kierownicą, wąska kierownica i twarde siodło nie były wygodne na dłuższych dystansach i podczas powolnej jazdy, szczególnie w zakrętach. Na dobrą sprawę, to właśnie znikomy komfort był największą, jak nie jedyną, wadą motocykla.

20 lat sukcesów

Już sam fakt, że najbardziej usportowione dziecko Yamahy jest produkowane nieprzerwanie od 20 lat świadczy o ogromnym sukcesie marketingowym i sprzedażowym. Obecna, już dziesiąta generacja modelu pokazuje, że producent stale przykłada do niego największą uwagę. W futurystycznym YZF-R1 z 2018 roku zastosowano szereg rozwiązań z najnowszej wersji M1, która osiąga duże sukcesy na torach całego świata. Jednostka napędowa Crossplane, zaawansowana elektronika i innowacyjne systemy (zintegrowany układ hamulcowy z ABS, QSS, Launch Control, wyświetlacz TFT), obręcze kół ze stopu magnezu, tytanowy układ wydechowy, aluminiowa rama Deltabox, a przede wszystkim moc maksymalna 200 KM plasują YZF-R1 w czołówce klasy Super Sport i wróżą przed Yamahą świetlaną przyszłość.