Układ rozruchowy motocykla

Układ rozruchowy motocykla to część układu elektrycznego odpowiedzialna za szybki rozruch silnika jednośladu. Zasilany energią elektryczną rozruch pozwala uruchomić silnik motocykla za pomocą przełącznika i bez wykorzystania siły. Stosowany w większości nowoczesnych jednośladów, elektryczny układ rozruchowy do motocykla wymaga przede wszystkim szczelności układu i odpowiedniego połączenia z silnikiem.

Jakie konkretne zadanie ma układ rozruchowy motocykla?

Silnik spalinowy w motocyklu jest przygotowany do regularnej pracy podczas jazdy pojazdu. Pod tym kątem są konstruowane jego elementy, dobierane materiały i dołączane potrzebne urządzenia. Jednym z najbardziej odbiegających od tego schematu momentów pracy silnika jest jego rozruch, gdzie rozmaite siły i zmiany przebiegają bardzo nietypowo. W efekcie, do rozruchu silnika stosuje się specjalny układ rozruchowy, który wprowadza silnik w ruch typowy dla jego sprawnej pracy bez ryzyka uszkodzenia czy zużycia elementów.

Dlaczego układ rozruchowy wprowadza silnik do typowej pracy?

Mogłoby się wydawać, że sposobem na uruchomienie silnika z zapłonem iskrowym byłoby po prostu zapalenie wstępnie przygotowanej mieszanki w cylindrze przy odpowiednim ustawieniu tłoka. Typowy silnik motocykla pracuje jednak z prędkościami obrotowymi na poziomie rzędu stu obrotów na sekundę. Przy rozruchu, taka prędkość może wynosić poniżej jednego obrotu na sekundę, a na starcie wynosi zero. Elementy silnika nie są przygotowane do pracy przy takich warunkach, a przygotowanie ich do tego groziłoby utratą ich właściwości przy typowej pracy silnika. Zamiast zapalać mieszankę od startu, układ uruchamiający silnik wpierw wprowadza elementy napędu w ruch adekwatny do ich właściwości, stąd też nazwa układ rozruchowy motocykla.

Elektryczny układ rozruchowy do motocykla dziś w praktyce niezbędny

Początkowo, rozruch silnika spalinowego następował przez manualne wprowadzenie go w ruch specjalną korbą. W motocyklach, takie rozwiązanie jest zresztą stosowane nawet dziś w nieco zmienionej formie jako rozruch nożny. Przy cięższych, rozbudowanych silnikach z większą ilością cylindrów, tego typu rozwiązanie ma jednak poważne wady. Niezbędna jest tu nie tylko duża siła rozruchu, ale i jednostajna praca silnika. Z tego względu, dźwignię rozrusznika nożnego zastąpił w takich jednośladach rozrusznik elektryczny. Zasilany prądem z akumulatora, rozrusznik pozwala uruchomić nawet duży silnik bez potrzeby stosowania siły i bez ryzyka niejednostajnej pracy.

Elektryczny rozruch motocykla to pożeracz prądu

Działanie typowego rozrusznika polega na wprowadzeniu w ruch jego wirnika za pomocą nieruchomego stojana i szczotek. Prąd przepływający przez stojan, z pomocą szczotek trafia do połączonego z silnikiem wirnika. Ten, wskutek powstałego pola magnetycznego, zaczyna się obracać aż do prędkości obrotowej niezbędnej dla zapalenia mieszanki w silniku. Ze względu na masę elementów wprowadzanych w ruch i energię potrzebną do rozruchu, elektryczny układ rozruchowy wymaga dużej ilości prądu z akumulatora.

Układ rozruchowy motocykla zabezpieczony przez zniszczeniem

W momencie uruchomienia silnika pojawia się jednak poważny problem dla układu rozruchowego. Typowa prędkość obrotowa silnika jest wielokrotnie większa od tej, którą wytrzyma typowy rozrusznik. Utrzymanie połączenia wirnika z rozrusznikiem groziłoby więc zniszczeniem układu rozruchowego. Z tego powodu, układ rozruchowy do motocykla jest wyposażony w sprzęgło odśrodkowe łączące rozrusznik z silnikiem, tak zwany bendiks. Bendiks utrzymuje łączenie rozrusznika z silnikiem aż do momentu, gdy siła płynąca z silnika przekracza siłę generowaną przez rozrusznik. Wówczas układy zostają rozłączone, co chroni rozrusznik przed uszkodzeniami, a przy okazji także optymalizuje zużycie prądu.

Inne zagrożenia, na jakie narażony jest układ rozruchowy do motocykla

Prócz sił płynących z silnika, układ rozruchowy jest narażony także na wiele czynników pogarszających jego właściwości. Typowym przykładem jest zbyt duży prąd, który niszczy przekaźniki i uniemożliwia doprowadzenie prądu do stojana i wirnika. W przypadku wirnika dochodzi do tego zużycie szczotek wskutek tarcia o wirnik. Te awarie sprawią, że rozrusznik w ogóle nie będzie działać. W przypadku sprzęgła, zużyciu ulegają natomiast przede wszystkim zębatki (zębnik) przenoszące ruch do silnika. Znacznie rzadziej, uszkodzeniu ulega bendiks, jednak to uszkodzenie jest najbardziej zgubne dla układu.

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę patrząc na układ rozruchowy motocykla?

Problem z rozruchem nie musi wynikać z awarii w samym układzie rozruchowym. Nierzadko, silnik nie chce współpracować mimo w pełni sprawnego układu. Należy wówczas pamiętać, że rozrusznik to jedynie urządzenie poboczne wykorzystujące i wpływające na inne układy. Przyczyną problemów może być tu słaby albo nieodpowiedni akumulator lub też stare i zniszczone przewody, w tym te przenoszące sygnał z przycisku na kierownicy do rozrusznika. Osobną grupą są problemy związane z regularną pracą silnika, a więc zatkany filtr paliwa, niesprawny kranik czy zużyte świece. Te będą jednak zauważalne także w momencie, gdy silnik zostanie już uruchomiony.

Układ rozruchowy motocykla w komplecie i jako części zamienne w Gmoto.pl

U nas znajdziesz elementy elektrycznych układów rozruchowych motocykla do wielu modeli jednośladów. Oferujemy rozruszniki kompletne i jego części, szczotki i przekaźniki także w kompletach naprawczych, jak również sprzęgła i pomniejsze elementy układu. Cechy i parametry danego elementu znajdziesz po kliknięciu na produkt.