Hamulce motocyklowe

Hamulce motocyklowe to jeden z najważniejszych układów niezwiązanych z napędem jednośladu. Hamulec motocyklowy pozwala bezpiecznie kontrolować prędkość pojazdu i ograniczyć ją do bezpiecznej dla warunków na drodze. Uszkodzone hamulce w motocyklu są poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa, a także poważnie przyśpieszają zużycie innych elementów, w tym układu napędowego.

Hamulce w motorze na przestrzeni lat

Od czasów pierwszych motocykli, hamulce motocyklowe przeszły wiele, nierzadko rewolucyjnych, zmian. Pierwsze, słabe i powolne jednoślady hamowano wzmocnionymi podeszwami butów. Z czasem rozwój napędu, większa moc silnika i przez to niezbędna duża siła hamowania sprawiły, że w jednośladach pojawiły się pierwsze mechaniczne hamulce motocyklowe.

Wyposażony w hamulec przedni motocykl szybko stał się standardem, nieco później pojawiły się hamulce także na tył. Jeszcze przed II Wojną Światową, coraz częściej stosowany bębnowy hamulec motocyklowy wyposażono w sterowanie hydrauliczne. Tarczowe hamulce w motocyklu pojawiły się natomiast dopiero pod koniec lat 60-tych i początkowo były stosowane tylko do układów hamulcowych w jednośladach sportowych.

Nowoczesne hamulce w motocyklu to najczęściej tarcze

Dziś hamulce motocyklowe to przede wszystkim układy tarczowe o wysokim współczynniku tarcia. Do mniejszych i słabszych jednośladów, hamulcze tarczowe wykorzystują pełne, pojedyncze tarcze hamulcowe z nierdzewnej stali stopowej umieszczone z przodu pojazdu. Wentylowane dla lepszego odprowadzenia ciepła, dwie tarcze są stosowane do układu hamulcowego najmocniejszych, najcięższych i najszybszych motocyklach, w tym wykorzystywane do wyścigów tarcze karbonowe.

Hamulce w motorze przeszły też sporo zmian pod kątem zacisków i klocków hamulcowych. Można tu spotkać zaciski pływające lub symetryczne. Zaciski pływające są tańsze, ale też dają mniejszą siłę hamowania, a nierównomierny nacisk po obu stronach tarczy grozi nierównomiernym zużyciem tarcz oraz klocków. W mocniejszych i szybszych motocyklach stosuje się więc zaciski, które równomiernie rozkładają siłę nacisku po obu stronach tarczy. Ich główną wadą jest konstrukcja i wyższa cena.

Dlaczego tylny hamulec motocyklowy to nierzadko układ bębnowy?

Skuteczniejsze hamulce w motorze są montowane na przednim kole. Powód jest prosty: podczas hamowania, środek ciężkości motocykla daje większą przyczepność właśnie na przednie koło. Wyposażony w dobry, tarczowy hamulec przedni motocykl wyhamuje zdecydowanie lepiej od takiego, który lepsze hamulce miałby na tylnym kole.

W mniej wymagających jednośladach, z tyłu stosuje się tańsze rozwiązania takie, jak hamulce motocyklowe bębnowe. Ich zaletą jest nie tylko cena, ale też żywotność wyższa od hamulca tarczowego. Różnica pod kątem skuteczności hamowania nie jest natomiast duża i nie wpływa poważnie na bezpieczeństwo jazdy.

Hamulce motocyklowe dziś sterowane głównie hydraulicznie

Pierwsze hamulce w motorze były kontrolowane z pomocą układu prętów, a potem także metalowych linek. Dziś takie rozwiązania stosuje się głównie w mniejszych i słabszych motocyklach do hamulca tylnego. W tych mocniejszych, standardem jest układ hydrauliczny, który przenosi siłę nacisku na dźwignię wykorzystując specjalny, nieściśliwy płyn hamulcowy w przewodach w stalowym oplocie. Układ hydrauliczny pozwala równomiernie rozłożyć i zwielokrotnić siłę nacisku hamulca.

Z drugiej strony, gumowe przewody hamulcowe wymagają bezwzględnej szczelności i czystości płynu. Pęknięcia układu, a przez to ubytek lub zabrudzenie płynu wyraźnie zmniejszą skuteczność hamulców i szybko doprowadzą do uszkodzenia układu.

Nowoczesne hamulce w motorze to coraz częściej także układy wspomagające

Obok rozwoju elementów samego hamulca, w motocyklach coraz częściej stosuje się elementy kontroli pracy układu. Typowym przykładem jest tu układ ABS. Dzięki informacjom z czujników badających prędkość obrotową koła, układ nie pozwoli, by hamulec motocyklowy zablokował koło podczas hamowania i poślizgu. Wbrew pozorom, nie pogarsza to skuteczności układu, za to zmniejsza ryzyko wywrotki i pozwala motocykliście ominąć przeszkodę podczas hamowania.

Rozwinięciem ABS są systemy, które rozkładają siłę hamowania na oba hamulce nawet, gdy hamujemy tylko jednym z nich. Pojawiają się też systemy, które nie dopuszczają do przypadkowego odkręcenia manetki podczas hamowania czy też badają położenie motocykla w trakcie hamowania.

Każde hamulce motocyklowe ulegają stopniowemu zużyciu

Bez względu na typ i poziom rozwoju, hamulce motocyklowe to układy wykorzystujące tarcie do spowolnienia motocykla. Skutkiem tego, motocyklowe układy hamulcowe będą stopniowo ulegały zużyciu i tracić skuteczność hamowania. Podstawowym elementem zużywającym się będą klocki hamulcowe bądź okładziny szczęk. Dużo wolniej zużywają się tarcze i bębny, które jednak po dłuższym użytkowaniu także będą wymagały wymiany.

Co więcej, tarcze i bębny są narażone także na uszkodzenia mechaniczne, w tym te spowodowane naciskiem zużytych klocków i okładzin. W takim przypadku, efektem będzie nie tylko drastyczny spadek siły tarcia, ale przez odkształcenia, ryzyko uszkodzenia innych mechanizmów przy kole.

Jeszcze bardziej wymagające są hamulce w motorze z układem hydraulicznym

Kolejnymi elementami zużywającymi się podczas pracy hamulca są uszczelnienia układu z płynem hamulcowym pod ciśnieniem. Głównym objawem uszkodzenia hydrauliki jest widoczny ubytek płynu. Warto jednak reagować także na luz lub opór stawiany przez dźwignię. Szczególnie to drugie możne oznaczać, że do układu dostał się brud, który utrudnia ruch tłoczków w zaciskach. Niewyczyszczony układ hamulcowy doprowadzi do uszkodzenia zacisku, nieprawidłowego kontaktu klocków z tarczą i w konsekwencji do potrzeby wymiany całego układu.

Hamulce w motocyklu nie zadziałają bez odpowiedniego montażu elementów

Obok regularnej kontroli i wymiany zużytych części, hamulce motocyklowe wymagają doboru części i ich dokładnego montażu. Z tego powodu, wiele podstawowych elementów typu zaciski lub szczęki jest oferowanych jako komplety. To znacznie zmniejsza ryzyko błędów w doborze i montażu danego mechanizmu. Hamulce w motocyklu wymagają też specjalnych narzędzi do wymiany poszczególnych elementów. Konstrukcja szczypców, kluczy czy rozpieraków nie tylko zmniejszy ryzyko uszkodzeń, ale też znacznie przyśpieszy pracę nad układem.

Skuteczne hamulce motocyklowe i ich elementy w Gmoto.pl

U nas znajdziesz szeroką gamę elementów związanych z układami hamulcowymi motocykla. Oferujemy kompletne hamulce motocyklowe i ich elementy do jednośladów historycznych i nowoczesnych, w tym sportowe hamulce motocyklowe Brembo, Vesrah czy TRW. Cechy i parametry elementu znajdziesz po kliknięciu na produkt.